[ใจ เป็นของอันเดียวเมื่อทำดีแล้วมันก็ละชั่วเมื่อทำชั่วแล้วมันก็ละดีเหตุนั้นตั้งใจทำดีเสียให้ละชั่วต้องปฏิบัติอย่างนี้จึงจะเข้าถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์]

ใจ เป็นของอันเดียว
เมื่อทำดีแล้วมันก็ละชั่ว
เมื่อทำชั่วแล้วมันก็ละดี
เหตุนั้นตั้งใจทำดีเสียให้ละชั่ว
ต้องปฏิบัติอย่างนี้จึงจะเข้าถึง
พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี

["..ความรู้อันเกิดจากปริยัติ จะมากหรือน้อยอย่างไรก็ตาม หากไม่รู้จักปล่อยวางแล้ว จะเป็นอุปสรรคแก่การภาวนากรรมฐานอย่างยิ่ง จิตที่จะเข้าถึงภาวนากรรมฐานที่เรียกว่า ฌานก็ดี สมาธิก็ดี ต้องทิ้งสัญญาความจดจำอะไรต่างๆ แม้แต่ปริยัติที่ได้ศึกษากันมามากๆ ก็จะไม่มีในฌานสมาธินั้นเลย.."หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี]

"..ความรู้อันเกิดจากปริยัติ จะมากหรือน้อยอย่างไรก็ตาม หากไม่รู้จักปล่อยวางแล้ว จะเป็นอุปสรรคแก่การภาวนากรรมฐานอย่างยิ่ง
จิตที่จะเข้าถึงภาวนากรรมฐานที่เรียกว่า ฌานก็ดี สมาธิก็ดี ต้องทิ้งสัญญาความจดจำอะไรต่างๆ แม้แต่ปริยัติที่ได้ศึกษากันมามากๆ ก็จะไม่มีในฌานสมาธินั้นเลย.."
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย
เรื่องสามทัพธรรม

[ธรรมะของพระพุทธเจ้า สอนไม่ใช่ของตื้นๆต่ำๆมีความลึกซึ้งที่สุด เข้าถึงหัวใจของบุคคลถ้าปฏิบัติเป็นธรรมแล้วจะอยู่เย็นเป็นสุขด้วยกันหมดทุกคนนั้นให้ฟังธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าถ้าฟังไม่เข้าใจ ฟังก็หายไปเลยไม่สนใจถึงเรื่องธรรมนั้นๆบางทีเข้าใจว่าธรรมอันนี้เป็นของตื้นต่ำเลยไม่อยากฟังซ้ำแท้ที่จริงเราน่ะเป็นคนตื้นฟังไม่ลึกซึ้งถึงธรรมนั้นต่างหากจึงไม่ซาบซึ้งถึงอรรถธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าจริงแล้วมันไม่ใช่เพียงแค่นั้นมันซึ้งเข้าไปอีกจนเหลือที่จะพูดให้คนฟังท่านตรัสให้คนอื่นฟังแต่เพียงตื้นๆแต่ความลึกซึ้งของพระธรรมจริงๆในใจของผู้เห็นธรรมปฏิบัติธรรมนั้นไม่สามารถพูดออกมาได้]

ธรรมะของพระพุทธเจ้า สอนไม่ใช่ของตื้นๆต่ำๆ
มีความลึกซึ้งที่สุด เข้าถึงหัวใจของบุคคล
ถ้าปฏิบัติเป็นธรรมแล้วจะอยู่เย็นเป็นสุขด้วยกันหมดทุกคนนั้น
ให้ฟังธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า
ถ้าฟังไม่เข้าใจ ฟังก็หายไปเลย
ไม่สนใจถึงเรื่องธรรมนั้นๆ
บางทีเข้าใจว่าธรรมอันนี้เป็นของตื้นต่ำ
เลยไม่อยากฟังซ้ำ
แท้ที่จริงเราน่ะเป็นคนตื้น
ฟังไม่ลึกซึ้งถึงธรรมนั้นต่างหาก
จึงไม่ซาบซึ้งถึงอรรถธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า

จริงแล้วมันไม่ใช่เพียงแค่นั้น
มันซึ้งเข้าไปอีกจนเหลือที่จะพูดให้คนฟัง
ท่านตรัสให้คนอื่นฟังแต่เพียงตื้นๆ

แต่ความลึกซึ้งของพระธรรมจริงๆ
ในใจของผู้เห็นธรรมปฏิบัติธรรมนั้น
ไม่สามารถพูดออกมาได้

หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี

[สติ มีมากเท่าไหร่ยิ่งดี มีแต่คุณไม่มีโทษ]

สติ มีมากเท่าไหร่ยิ่งดี มีแต่คุณไม่มีโทษ

[" ผู้เกลียดทุกข์มิใช่ผู้เห็นแจ้งเห็นจริงในทุกข์แล้วกลายเป็น เกลียดธรรมย่อมปราชัยพ่ายแพ้แก่ทุกข์ย่อมเพิ่มทุกข์ทวีคูณขึ้นอีก..."]

" ผู้เกลียดทุกข์มิใช่ผู้เห็นแจ้งเห็นจริงในทุกข์
แล้วกลายเป็น เกลียดธรรม
ย่อมปราชัยพ่ายแพ้แก่ทุกข์
ย่อมเพิ่มทุกข์ทวีคูณขึ้นอีก..."

หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง

[เหตุเพราะจับจิตได้ ชำระที่จิตจนจิตใจผ่องใสสะอาดเรียกว่าถึงมรรคผลนิพพาน คือ ใจสะอาดมาโดยลำดับ]

เหตุเพราะจับจิตได้
ชำระที่จิตจนจิตใจผ่องใสสะอาด
เรียกว่าถึงมรรคผลนิพพาน คือ
ใจสะอาดมาโดยลำดับ
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี

[ผู้มาเห็นโทษของความชั่ว มีการฆ่าสัตว์เป็นต้น ด้วยใจด้วยปัญญาของตนเองแล้ว เกิดความละอายต่อบาปกรรมทั้งที่ได้ทำมาแล้วและจะพึงกระทำต่อไป ตั้งใจมั่นแลเลื่อมใสในกุศลกรรม งดเว้นกรรมชั่วเห็นเป็นของน่าภาคภูมิใจ รักษาศีลจะเป็นศีลประเภทใดๆ ก็ตาม ยิ่งรักษาศีลมากเข้าเท่าใดก็จะเห็นเป็นการช่วยป้องกันความชั่วของตนให้หนาแน่นยิ่งขึ้น เหมือนกับเจ้าหน้าที่ตำรวจเอาใจใส่รักษาภัยอันตรายให้แก่ตน ฉะนั้น รักษาศีลแบบนี้ได้ชื่อว่ารักษาศีลเป็นไท ไม่เป็นทาส ถูกต้องตามจุดประสงค์ของพุทธศาสนาสมกับที่ชื่อว่าพุทธศาสนาสอนให้คนปฏิบัติโดยเสรีภาพ]

ผู้มาเห็นโทษของความชั่ว มีการฆ่าสัตว์เป็นต้น
ด้วยใจด้วยปัญญาของตนเองแล้ว
เกิดความละอายต่อบาปกรรมทั้งที่ได้ทำมาแล้วและจะพึงกระทำต่อไป
ตั้งใจมั่นแลเลื่อมใสในกุศลกรรม
งดเว้นกรรมชั่วเห็นเป็นของน่าภาคภูมิใจ
รักษาศีลจะเป็นศีลประเภทใดๆ ก็ตาม
ยิ่งรักษาศีลมากเข้าเท่าใดก็จะเห็นเป็นการช่วยป้องกันความชั่วของตนให้หนาแน่นยิ่งขึ้น เหมือนกับเจ้าหน้าที่ตำรวจเอาใจใส่รักษาภัยอันตรายให้แก่ตน
ฉะนั้น รักษาศีลแบบนี้ได้ชื่อว่ารักษาศีลเป็นไท ไม่เป็นทาส
ถูกต้องตามจุดประสงค์ของพุทธศาสนา
สมกับที่ชื่อว่าพุทธศาสนาสอนให้คนปฏิบัติโดยเสรีภาพ

หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

[#สังขารที่ใจเป็นวิญญาณครอง"พูดตามข้อเท็จจริงแล้ว เราคือธาตุทั้งสี่ ดิน น้ำ ไฟ ลม ประสมกัน เป็นก้อนขึ้นมาแล้วแตกสลายดับไปเท่านั้น ไม่มีสาระอะไรเลยใจเป็นผู้เข้ามาครองรูปอันนี้ จึงทำให้เคลื่อนไหวได้ เมื่อก้อนอันนี้แตกดับไปแล้ว ใจก็ไม่สามารถจะใช้ก้อนอันนี้ได้ กรรม คือ สิ่งที่ใจใช้ให้ก้อนอันนี้กระทำทั้งดีและทั้งชั่วนั้น เมื่อก้อนอันนี้แตกดับแล้ว ใจย่อมรับผลกรรมนั้นแต่ผู้เดียว"]

#สังขารที่ใจเป็นวิญญาณครอง
"พูดตามข้อเท็จจริงแล้ว เราคือธาตุทั้งสี่ ดิน น้ำ ไฟ ลม ประสมกัน เป็นก้อนขึ้นมาแล้วแตกสลายดับไปเท่านั้น ไม่มีสาระอะไรเลย
ใจเป็นผู้เข้ามาครองรูปอันนี้ จึงทำให้เคลื่อนไหวได้ เมื่อก้อนอันนี้แตกดับไปแล้ว ใจก็ไม่สามารถจะใช้ก้อนอันนี้ได้
กรรม คือ สิ่งที่ใจใช้ให้ก้อนอันนี้กระทำทั้งดีและทั้งชั่วนั้น เมื่อก้อนอันนี้แตกดับแล้ว ใจย่อมรับผลกรรมนั้นแต่ผู้เดียว"
คติธรรม
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

[จิตเป็นสมาธิแล้วไม่หลอกลวงเป็นจิตตรงไปตรงมาเข้าถึงสัจธรรม เห็นทุกข์เป็นทุกข์จริงๆเห็นความสงบเป็นสุขจริงๆ]

จิตเป็นสมาธิแล้วไม่หลอกลวง
เป็นจิตตรงไปตรงมา
เข้าถึงสัจธรรม เห็นทุกข์เป็นทุกข์จริงๆ
เห็นความสงบเป็นสุขจริงๆ
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๖๘

[#ให้รู้เท่ารู้ทันความคิดความปรุงแต่งลองพิจารณาให้ถี่ถ้วนดูว่า พุทธศาสนานั้นที่ได้หัดสมาธิ ก็เข้าถึงจิตเป็นหนึ่ง ฌาณก็เข้าถึงจิตเป็นหนึ่ง มัคคสมังคี คือ มรรคผลนิพพานก็เป็นหนึ่งเหมือนกัน จิตเป็นเอกัคคตารวมเป็นหนึ่งเหมือนกัน แต่สิ่งเหล่านี้มีผิดแปลกกันตอนที่ว่า มีปัญญามากมีปัญญาน้อย รอบรู้มากรอบรู้น้อย พระพุทธเจ้าของเราท่านทรงรอบรู้ทั่วหมดทุกสิ่งทุกประการ ทรงรู้สิ่งทั้งปวงหมด ทรงรู้เหตุรู้ผล รู้เรื่องราวต่างๆ รู้ความเกิด-ดับ ท่านจึงทรงอยู่เหนือความคิดความอ่าน อยู่เหนือความเป็นไปสารพัดทุกอย่าง จึงเรียกว่าเหนือโลกอันเรื่องของโลกทั้งหลายนั้น มันอยู่ใน จิต นี่แหละ คิดนึกปรุงแต่ง แต่งไม่รู้แล้วรู้รอดกันสักที พระพุทธเจ้าจึงทรงอยู่เหนือ คือ เหนือเรื่องเหล่านั้น คือ ทรงรู้เท่ารู้เรื่อง “รู้เท่า” นี้หมายความว่ารู้เท่ากับความคิดนั่นแหละ รู้เท่าความปรุงความแต่ง มันปรุงมันแต่งก็รู้ รู้พร้อมๆ กันเลย ไม่เกิน ไม่ขาด ไม่เหลือ จึงเรียกว่า “รู้เท่า” ไม่ใช่รู้ตาม รู้ตามนั่นมันตามไป รู้แล้วค่อยตาม รู้แล้วค่อยเห็น รู้แล้วค่อยรู้ตัว อันนั้นมันตาม เหมือนตามรอยวัวรอยควาย อันนั้นไม่เห็นตัวมันหรอก ครั้น “รู้เท่า” นั้น รู้เท่าตัวมันเลย รู้ในทันท่วงทีมันเลย “รู้เท่า” มันเป็นอย่างนี้ มันต่างกับความรู้ตาม เหตุนั้น คําที่ว่า “รู้ตาม” นั้น ไม่มีทางที่จะทันตัวมันหรอก พอ “รู้เท่า” เท่านั้น เลยทันตัวพระพุทธเจ้าท่านทรงรู้เท่าสิ่งสารพัดทั้งปวงหมด จึงเรียกว่าทรงรู้สภาวะความเป็นอยู่ของมันทุกสิ่งทุกประการ จึงหมดเรื่องหมดราว แต่พวกเราฝึกหัดปฏิบัติฝึกอบรมเดี๋ยวนี้ เรื่องตัวของเรานี้แหละ ยังไม่รู้เท่ารู้เรื่องมันหมดทุกสิ่งทุกอย่าง จึงต้องฝึกหัดอบรมกันต่อไปอีก]

#ให้รู้เท่ารู้ทันความคิดความปรุงแต่ง
ลองพิจารณาให้ถี่ถ้วนดูว่า พุทธศาสนานั้นที่ได้หัดสมาธิ ก็เข้าถึงจิตเป็นหนึ่ง
ฌาณก็เข้าถึงจิตเป็นหนึ่ง มัคคสมังคี คือ มรรคผลนิพพานก็เป็นหนึ่งเหมือนกัน จิตเป็นเอกัคคตารวมเป็นหนึ่งเหมือนกัน แต่สิ่งเหล่านี้มีผิดแปลกกันตอนที่ว่า มีปัญญามากมีปัญญาน้อย รอบรู้มากรอบรู้น้อย
พระพุทธเจ้าของเราท่านทรงรอบรู้ทั่วหมดทุกสิ่งทุกประการ ทรงรู้สิ่งทั้งปวงหมด ทรงรู้เหตุรู้ผล รู้เรื่องราวต่างๆ รู้ความเกิด-ดับ ท่านจึงทรงอยู่เหนือความคิดความอ่าน อยู่เหนือความเป็นไปสารพัดทุกอย่าง จึงเรียกว่าเหนือโลก
อันเรื่องของโลกทั้งหลายนั้น มันอยู่ใน จิต นี่แหละ
คิดนึกปรุงแต่ง แต่งไม่รู้แล้วรู้รอดกันสักที
พระพุทธเจ้าจึงทรงอยู่เหนือ คือ เหนือเรื่องเหล่านั้น คือ ทรงรู้เท่ารู้เรื่อง
“รู้เท่า” นี้หมายความว่ารู้เท่ากับความคิดนั่นแหละ
รู้เท่าความปรุงความแต่ง มันปรุงมันแต่งก็รู้
รู้พร้อมๆ กันเลย ไม่เกิน ไม่ขาด ไม่เหลือ จึงเรียกว่า “รู้เท่า”
ไม่ใช่รู้ตาม รู้ตามนั่นมันตามไป รู้แล้วค่อยตาม
รู้แล้วค่อยเห็น รู้แล้วค่อยรู้ตัว อันนั้นมันตาม
เหมือนตามรอยวัวรอยควาย อันนั้นไม่เห็นตัวมันหรอก
ครั้น “รู้เท่า” นั้น รู้เท่าตัวมันเลย รู้ในทันท่วงทีมันเลย “รู้เท่า” มันเป็นอย่างนี้
มันต่างกับความรู้ตาม เหตุนั้น คําที่ว่า “รู้ตาม” นั้น ไม่มีทางที่จะทันตัวมันหรอก
พอ “รู้เท่า” เท่านั้น เลยทันตัว
พระพุทธเจ้าท่านทรงรู้เท่าสิ่งสารพัดทั้งปวงหมด จึงเรียกว่าทรงรู้สภาวะความเป็นอยู่ของมันทุกสิ่งทุกประการ จึงหมดเรื่องหมดราว แต่พวกเราฝึกหัดปฏิบัติฝึกอบรมเดี๋ยวนี้ เรื่องตัวของเรานี้แหละ ยังไม่รู้เท่ารู้เรื่องมันหมดทุกสิ่งทุกอย่าง จึงต้องฝึกหัดอบรมกันต่อไปอีก
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

[เมื่อเราเป็นมนุษย์อยู่นี้การเฉลี่ยความสุขให้คนอื่นทำให้จิตใจเราเบิกบานผ่องใสสะอาดต้องสะอาดจากที่ใจนี่ เสียก่อน]

เมื่อเราเป็นมนุษย์อยู่นี้
การเฉลี่ยความสุขให้คนอื่น
ทำให้จิตใจเราเบิกบานผ่องใสสะอาด
ต้องสะอาดจากที่ใจนี่ เสียก่อน
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๕๕

[เอาชนะสงครามภายใน ไม่ต้องใช้อาวุธแต่ใช้ปัญญาเป็นอาวุธด้วยการพิจารณาให้เห็นโทษ แล้วยอมสละไม่มีอาลัยในเรื่องนั้น]

เอาชนะสงครามภายใน ไม่ต้องใช้อาวุธ
แต่ใช้ปัญญาเป็นอาวุธ
ด้วยการพิจารณาให้เห็นโทษ แล้วยอมสละ
ไม่มีอาลัยในเรื่องนั้น
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๓๐

[การศึกษาอยู่ตรงหลักสูตรคือ กายกับใจการปฏิบัติอยู่ตรงที่การละว่ามันละมากหรือน้อยหยาบละเอียดขนาดไหนนั่นเป็นเครื่องวัดของการปฏิบัติ]

การศึกษาอยู่ตรงหลักสูตรคือ กายกับใจ
การปฏิบัติอยู่ตรงที่
การละว่ามันละมากหรือน้อย
หยาบละเอียดขนาดไหน
นั่นเป็นเครื่องวัดของการปฏิบัติ
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี

["เราเกิดมา นับเป็นแสนชาติอนันต์ซึ่งจะได้พบปะ โอวาทคำสั่งสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธนี้ ก็สุดวิสัยอย่าพึงพากันเข้าใจว่า เป็นของหาได้ง่าย]

"เราเกิดมา นับเป็นแสนชาติอนันต์
ซึ่งจะได้พบปะ โอวาทคำสั่งสอน
ของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธนี้ ก็สุดวิสัย
อย่าพึงพากันเข้าใจว่า เป็นของหาได้ง่าย
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี

[เป็นพระภิกษุสามเณร อุบาสกอุบาสิกาเมื่อมีสติคุมแล้วรู้ในสิ่งนั้นว่า เราทำสิ่งใดสมควรแก่ฐานะของเราหรือไม่]

เป็นพระภิกษุสามเณร อุบาสกอุบาสิกา
เมื่อมีสติคุมแล้ว
รู้ในสิ่งนั้นว่า เราทำสิ่งใด
สมควรแก่ฐานะของเราหรือไม่
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๙๑