การศึกษาพระเครื่องในขั้นพื้นฐาน
คนภูเขาร่มเงาธรรมมะ:
*เนื่องจากพระเครื่องมีจำนวนมากมายการศึกษาพระเครื่องในขั้นพื้นฐานนี้จึงเสนอเฉพาะพระประเภทที่ได้รับความนิยมสะสม รวมทั้งเป็นพระยอดนิยมในหมู่ผู้สนใจและรู้จักแพร่หลาย สามารถแบ่งได้ดังนี้
(*อ้างอิงข้อมูลจาก : มรดกแผ่นดิน หลักสูตรการศึกษาพระเครื่องขั้นพื้นฐาน ท่านที่ต้องการศึกษาเพิ่มเติมขอแนะนำให้ซื้อหนังสือ มรดกแผ่นดิน มาศึกษาเพิ่มเติมเพราะจะมีภาพประกอบซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างมากสำหรับผู้ที่ต้องการศึกษา)
๑. ประเภทพระเบญจภาคี ประกอบด้วย ๕ ชุด ดังนี้
๑.๑ ชุดพระสมเด็จ
ซึ่งมีพระในชุดเดียวกันเป็น ๓ หมวด คือ หมวดพระสมเด็จวัดระฆัง หมวดพระสมเด็จบางขุนพรหม หมวดพระสมเด็จเกศไชโย ดังนี้
๑) หมวดพระสมเด็จวัดระฆัง ประกอบด้วย
๑. พระพิมพ์ใหญ่ หรือ พระพิมพ์พระประธาน
๒. พระพิมพ์เจดีย์
๓. พระพิมพ์เกศบัวตูม
๔. พระพิมพ์ฐานแซม
๒) หมวดพระสมเด็จวัดบางขุนพรหม ประกอบด้วย
๑. พระพิมพ์ใหญ่ หรือ พระพิมพ์พระประธาน
๒. พระพิมพ์เส้นด้าย
๓. พระพิมพ์ทรงเจดีย์
๔. พระพิมพ์เกศบัวตูม
๕. พระพิมพ์ฐานแซม
๖. พระพิมพ์สังฆาฏิ ซึ่งมีการแบ่งเป็นพิมพ์สังฆาฏิมีหูหรือสังฆาฏิหูช้างและพิมพ์สังฆาฏิไม่มีหู
๗. พระพิมพ์ฐานคู่
๘. พระพิมพ์อกครฑ
๙. พระพิมพ์ปรกโพธิ์
๓) หมวดพระสมเด็จเกศไชโย ประกอบด้วย
๑. พระพิมพ์ ๗ ชั้น นิยม
๒. พระพิมพ์ ๗ ชั้น หูประบ่า
๓. พระพิมพ์ ๖ ชั้น อกตัน
๔. พระพิมพ์ ๖ ชั้น อกตลอด
นอกจากพระพิมพ์นิยมเป็นสากลที่กล่าวมาแล้ว ยังมีพระพิมพ์อื่นๆปรากฎให้พบเห็น หากแต่มีจำนวนน้อยมาก ความนิยมจึงไม่แพร่หลายและเป็นสากล
๑.๒ ชุดพระนางพญา ประกอบไปด้วยพิมพ์นิยมเป็นสากลดังนี้
๑) พระนางพญา พิมพ์เข่าโค้ง
๒) พระนางพญา พิมพ์เข่าตรง มือไม่ตกเข่า
๓) พระนางพญา พิมพ์เข่าตรง มือตกเข่า
๔) พระนางพญา พิมพ์อกนูนใหญ่
๕) พระนางพญา พิมพ์สังฆาฏิ
๖) พระนางพญา พิมพ์เทวดา
๗) พระนางพญา พิมพ์อกนูนเล็ก
นอกจากนี้ยังพบพระพิมพ์อื่นๆอีก แต่มีจำนวนน้อย ความนิยมจึงลดน้อยกว่าพระพิมพ์นิยมอย่างสากล
๑.๓ ชุดพระผงสุพรรณ ประกอบไปด้วยพระพิมพ์สากลนิยม ๓ พิมพ์ คือ
๑) พระผงสุพรรณ พิมพ์หน้าแก่
๒) พระผงสุพรรณ พิมพ์หน้ากลาง
๓) พระผงสุพรรณ พิมพ์หน้าหนุ่ม
นอกจากนี้ มีการพบพระผงสุพรรณซึ่งสร้างจากวัสดุอื่นนอกจากพระที่นิยมเป็นสากล
๑.๔ ชุดพระซุ้มกอ ประกอบไปด้วยพระพิมพ์ที่ได้รับความนิยมเป็นสากล ดังนี้
๑) พระซุ้มกอ พิมพ์ใหญ่ มีกนก
๒) พระซุ้มกอ พิมพ์ใหญ่ ไม่มีกนก หรือ พระซุ้มกอดำ
๓) พระซุ้มกอ พิมพ์กลาง
๔) พระซุ้มกอ พิมพ์เล็ก
๕) พระซุ้มกอ พิมพ์ขนมเปี๊ยะ
นอกจากนี้ ยังมีพระในกรุลานทุ่งเศรษฐีที่ได้รับความนิยม บรรจุใน พระชุดเบญจภาคี หมวดเดียวกับพระซุ้มกอ มาใช้ทดแทนกันได้
๑.๕ ชุดพระรอด พระกอบด้วยพระยอดนิยม ๕ พิมพ์ ดังนี้
๑) พระรอด พิมพ์ใหญ่
๒) พระรอด พิมพ์กลาง
๓) พระรอด พิมพ์เล็ก
๔) พระรอด พิมพ์ตื้น
๕) พระรอด พิมพ์ต้อ
คนภูเขาร่มเงาธรรมมะ:
๒. ประเภทพระเนื้อดินยอดนิยม
เนื่องจากพระชุดเนื้อดินถูกพบเป็นจำนวนมากทั่วภูมิภาคของประเทศ เพื่อให้ง่าย และสะดวกในการศึกษา จึงมีการจำแนกพระเนื้อดินออกเป็น ๒ ชุด คือชุดพระเนื้อดินยอดนิยม และชุดพระเนื้อดินทั่วไป ในเบื้องต้น จะขอให้ศึกษาเรียนรู้รายละเอียดในส่วนของชุดพระเนื้อดินยอดนิยมก่อน ด้วยความสำคัญอันมีผลต่อภาพรวมของประเทศ
ซึ่งในพระชุดเนื้อดินยอดนิยมนี้ได้แบ่งออกเป็นหมวดๆ โดยยึดเอาพื้นที่พบพระจากจังหวัดต่างๆเป็นเกณฑ์การแบ่งแยก ดังนี้๒.๑ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้แก่
๑) พระขุนแผนเคลือบ วัดใหญ่ชัยมงคล
๒) พระกริ่งคลองตะเคียน
๓) พระวัดตะไกร
๔) พระขุนแผนใบพุทธา
๒.๒ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดสุพรรณบุรี ได้แก่
๑) พระขุนแผนบ้านกร่าง
๒) พระขุนแผนวัดพระรูป
๓) พระถ้ำเสือ เขาดีสลัก,กรุถ้ำเสือ,กรุวัดหลวง
๔) พระกรุวัดสำปะซิว
๒.๓ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดลพบุรี ได้แก่
๑) พระหลวงพ่อจุก กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
๒) พระหลวงพ่อหมอ
๓) พระยอดขุนผล วัดไก่
๔) พระยอดขุนพล วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
๕) พระเดี่ยวดำ-เดี่ยวแดง
๒.๔ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดนครสวรรค์ ได้แก่
๑) พระซุ้มโพธิ์ กรุดงแม่นางเมือง
๒.๕ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดกำแพงเพชร ได้แก่
๑) พระกลีบจำปา
๒) พระเปิดโลก
๓) พระกำแพงเปิดโลก (พระเม็ดทองหลาง)
๔) พระกลีบบัว
๕) พระเม็ดมะลื่น
๖) พระเม็ดมะเคล็ด
๗) พระยอดขุนพล
๘) พระนางพญา กำแพงเพชร
๙) พระเม็ดน้อยหน่า
๑๐) พระกรุวัดเชตุพน
๒.๖ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดสุโขทัย ได้แก่
๑) พระนางพญาท่ามะปราง กรุวัดมหาธาตุ ๖) พระลีลากล้วยตาก กรุวัดเขาพนมเพลิง
๒) พระนางพญาเสน่ห์จันทร์ กรุตาเถรขึงหนัง ๗) พระกรุวัดเชตุพน
๓) พระปางเปิดโลก กรุเตาทุเรียง ๘) พระกรุวัดป่ามะม่วง
๔) พระลีลาถ้ำหีบ กรุวัดถ้ำหีบ ๙) พระกรุวัดสระศรี
๕) พระแม่ย่า กรุวัดเขาแม่ย่า ๑๐) พระร่วงซุ้มระฆัง
๒.๗ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดพิษณุโลก ได้แก่
๑) พระนางพญาท่ามะปราง ๕) พระนางพญา กรุโรงทอ วัดโพธิญาณ
๒) พระนางพญาวัดใหญ่ ๖) พระหลวงพ่อโต วัดชีปะขาว
๓) พระนางพญา กรุวัดสุดสวาท ๗) พระซุ้มอรัญญิก กรุวัดอรัญญิก
๔) พระวัดจุฬามณี ๘) พระซุ้มเส้นคู่ กรุโรงทอ
๒.๘ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดแพร่ ได้แก่
๑) พระยอดขุนพล กรุวัดบ้านปิ่น
๒.๙ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดลำพูน ได้แก่
๑) พระคง ๖) พระกว่าง
๒) พระเปิม ๗) พระเลี่ยง
๓) พระบาง ๘) พระลบ
๔) พระลือโขง ๙) พระป่วย
๕) พระสาม ๑๐) พระลือหน้ามงคล
๒.๑๐ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดเชียงใหม่ ได้แก่
๑) พระสามหอม
๒) พระรอดหัวข่วง
๓) พระซาวแปด
๒.๑๑ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม ภาคอีสาน ได้แก่
๑) พระกรุนาดูน
๒) พระกรุบังไพร
๒.๑๒ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้แก่
๑) พระกรุวัดนางตรา
๒) พระกรุท่าเรือ
๒.๑๓ หมวดพระเนื้อดินยอดนิยม จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้แก่
๑) พระเม็ดกระดุม
๒) พระกำแพง
คนภูเขาร่มเงาธรรมมะ:
พระชุดเนื้อชินยอดนิยม ซึ่งแบ่งเป็นหมวด ดังนี้
๓.๑ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดลพบุรี ได้แก่
๑) พระร่วงยืน หลังลายผ้า เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
๒) พระนาคปรก กรุวัดปืน เนื้อชินเงิน
๓) พระนาคปรก กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เนื้อชินเงิน
๔) พระร่วงยืน กรุถ้ำมหาเถร เนื้อชินเงิน
๕) พระยอดขุนพล เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
๖) พระยอดขุนพล เนื้อชินเงิน กรุวัดไก่
๗) พระเทริดขนนก เนื้อชินเงิน กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
๘) พระหลวงพ่อพัด เนื้อชินเงิน
๙) พระร่วงนั่ง กรุม่วงค่อม เนื้อตะกั่วสนิมแดง
๓.๒ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้แก่
๑) พระปรุหนัง พิมพ์บัวเบ็ด เนื้อชินเงิน กรุวัดมหาธาตุ
๒) พระยอดขุนพล เนื้อชินเงิน กรุวัดราชบูรณะ
๓) พระนาคปรก เนื้อชินเงิน กรุวัดพะงั่ว
๔) พระหูยาน เนื้อชินเงิน กรุวัดราชบูรณะ
๓.๓ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดสุโขทัย ได้แก่
๑) พระร่วงนั่งหลังลิ่ม เนื้อชินเงิน กรุวัดช้างล้อม
๒) พระร่วงยืนทรงเกราะ เนื้อชินเขียว กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
๓.๔ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดกำแพงเพชร ได้แก่
๑) พระลีลา กำแพงขาว เนื้อชินเงิน กรุวัดบรมธาตุ วัดอาวาสน้อย
๒) พระลีลา เชยคาง ข้างเม็ด เนื้อชินเงิน กรุวัดอาวาสน้อย
๓) พระท่ามะปราง เนื้อชินเงิน กรุวัดอาวาสน้อย
๓.๕ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดพิษณุโลก ได้แก่
๑) พระลีลา เนื้อชินเงิน กรุวัดวังหิน
๒) พระอัฏฐารถ เนื้อชินเขียว กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
๓) พระท่ามะปราง เนื้อชินเงิน กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ-กรุวัดท่ามะปราง
๓.๖ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดชัยนาท ได้แก่
๑) พระหลวงพ่อพัด เนื้อชินเงิน กรุสรรคบุรี
๒) พระลีลา เนื้อชินเงิน กรุสรรคบุรี (พระสรรคยืน)
๓.๗ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดนครปฐม ได้แก่
๑) พระร่วงนั่ง พิมพ์รัศมี เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดกลาง
๓.๘ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดเพชรบุรี ได้แก่
๑) พระเทริดขนนก เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุเสมาสามชั้น
๓.๙ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดกาญจนบุรี ได้แก่
๑) พระร่วงยืน เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดถ้ำเขาพุพระ
๓.๑๐ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดพิจิตร ได้แก่
๒) พระพิจิตร เม็ดข้าวเม่า เนื้อชินเงิน กรุวัดมหาธาตุ
๓.๑๑ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดสุพรรณบุรี ได้แก่
๑) พระนาคปรก เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดลาวทอง
๒) พระร่วงยืน เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดหนองแจง
๓.๑๒ หมวดพระเนื้อชินยอดนิยม จังหวัดสิงห์บุรี ได้แก่
๑) พระร่วงยืน เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดศรีโสฬส
คนภูเขาร่มเงาธรรมมะ:
๔. ประเภทพระเนื้อผงยอดนิยม
พระเนื้อผงนับเป็นพระที่มีการสร้างในยุคหลัง ซึ่งสร้างโดยพระคณาจารย์โบราณในอดีตผู้เรืองพระเวทย์วิทยาคุณเป็นส่วนใหญ่ มีสร้างกันมาอย่างต่อเนื่องจากรุ่นสู่รุ่น แม้กระทั่งในปัจจบันก็ยังยึดแนวทางปฏิบัติสืบต่อกันมา จนเกิดมีพระเนื้อผงขึ้นมากมาย หากแต่พระที่ได้รับความนิยมเป็นสากล มีการแบ่งเป็น พระชุดเนื้อผงยอดนิยม และ พระชุดเนื้อผงทั่วไป
โดยจะกล่าวเฉพาะเนื้อผงยอดนิยม พระเนื้อผงยอดนิยมแบ่งเป็น ๒ หมวดดังนี้
๔.๑ หมวดพระเนื้อผงยอดนิยมประจำ จังหวัดกรุงเทพมหานคร-ปริมณฑล ได้แก่
๑) พระสมเด็จอรหัง วัดมหาธาตุ
๒) พระวัดรังษี วัดรังษีสุทธาวาส
๓) พระผงวัดพลับ วัดราชสิทธาราม
๔) พระวัดสามปลื้ม กรุงเทพมหานคร
๕) พระผงพระพุทธบาทปิลันทน์ วัดระฆังโฆสิตาราม
๖) พระวัดท้ายตลาด วัดโมลีโลกยาราม
๗) พระหลวงปู่ภู วัดอินทรวิหาร
๘) พระเพชรหลีก วัดใต้
๙) พระบึงพระยาสุเรนทร์ วัดพระยาสุเรนทร์
๑๐) พระวัดเงิน คลองเตย
๑๑) พระผงของขวัญ วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ
๑๒) พระสมเด็จ กรุเจดีย์เล็ก วัดใหม่อมตรส
๑๓) พระผงของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เจริญ วัดเทพศิรินทร์
๑๔) พระขรัวอีโต้ วัดเลียบ
๑๕) พระผงหลวงปู่เผื่อก วัดกิ่งแก้ว สมุทรปราการ
เนื่องจากกรุงเทพมหานครเป็นเมืองที่เป็นต้นกำเนิดของพระประเภทพระเนื้อผง ทั้งมีการสืบสานการสร้างพระประเภทนี้มาอย่างต่อเนื่อง จนเป็นที่นิยมแพร่หลายมาจนกระทั่งปัจจุบันนี้ ทำให้กรุงเทพมหานครเป็นศูนย์กลางของพระประเภทเนื้อผง และปรากฏพระยอดนิยมประเภทนี้มากที่สุดในประเทศไทย นอกเหนือจากนี้จะมีเพียงประปรายในบางจังหวัด จึงเห็นสมควรที่จะแบ่งเป็น ๒ หมวดใหญ่ ดังที่กล่าวมา
๔.๒ หมวดพระเนื้อผงยอดนิยมจังหวัดต่างๆ
๑) พระหลวงพ่อปั้น วัดสะพานสูง จังหวัดนนทบุรี
๒) พระวัดเฉลิม จังหวัดนนทบุรี
๓) พระหลวงพ่อพริ้ง วัดบางปะกอก กรุงเทพมหานคร
๔) พระหลวงพ่อหม่น คลอง 12 จังหวัดปทุมธานี
๕) พระกรุวัดอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม
๖) พระวัดปากบาง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
๗) พระวัดทับเข้า จังหวัดสุโขทัย
คนภูเขาร่มเงาธรรมมะ:
๕. ประเภทพระกริ่ง-พระชัยวัฒน์ และรูปหล่อยอดนิยม
สำหรับพรกริ่ง-พระชัยวัฒน์และรูปหล่อยอดนิยม ถือเป็นการสร้างพระที่มีคตินิยมมาจากการจำลองพระพุทธรูปที่สำคัญศักดิ์สิทธิ์ ตลอดจนพระคณาจารย์ผู้เลิศทั้งวัตรปฏิปทา ปฏิบัติดีงามจนเป็นที่ยอมรับนับถือ มาเป็นองค์พระขนาดเล็ก ไว้พกติดตัว หรือไว้ประจำบ้าน เพื่อความเป็นสิริมงคล ส่วนมากจะสร้างจากเนื้อโลหะต่างๆ ขึ้นรูปแบบลอยองค์สำหรับพระเครื่องประเภทนี้ แบ่งเป็น ๒ ชุด คือ
๕.๑ ชุดพระกริ่ง-พระชัยวัฒน์
๕.๒ ชุดรูปหล่อ ยอดนิยม
โดยแต่ละชุด แยกเป็น ๒ หมวด คือ หมวดพระยอดนิยม และหมวดพระทั่วไป ซึ่งในที่นี้จะกล่าวเฉพาะชุดพระยอดนิยม คือ
๕.๑ หมวดพระกริ่ง-พระชัยวัฒน์ ยอดนิยม ได้แบ่งเป็น ๔ กลุ่ม ดังนี้
๕.๑.๑ พระกริ่งนอก (หมายถึง พระกริ่งนอกประเทศ หรือสร้างจากประเทศอื่น ไม่ได้สร้างในประเทศไทย) พระที่ได้รับความนิยมมีดังนี้
๑) พระกริ่งจีนใหญ่ ๔) พระกริ่งพัทรีตีอ๋อง
๒) พระกริ่งบาเก็ง ๕) พระกริ่งตั๊กแตน
๓) พระกริ่งหนองแส
๕.๑.๒ พระกริ่งที่สร้างจากวัดสุทัศน์เทพวราราม กรุงเทพมหานคร ได้แก่
๑) พระกริ่งที่สร้างโดยเจ้าประคุณสมเด็จพระสังฆราช (แพ)
๒) พระกริ่งที่สร้างโดยท่านเจ้าคุณศรี (สนธิ์)
๕.๑.๓ พระกริ่งที่สร้างจากวัดบวรนิเวศวรมหาวิหาร กรุงเทพมหานคร ได้แก่
๑) พระกริ่งปวเรศ
๒) พระกริ่งไพรีพินาศ
๕.๑.๔ พระกริ่งที่สร้างโดยหลวงปู่ทิม วัดละหารไร่ จังหวัดระยอง ได้แก่
๑) พระกริ่งชินบัญชร
๕.๒ หมวดพระรูปหล่อยอดนิยม ประกอบด้วย
๑) พระรูปหล่อหลวงพ่อเงิน วัดบางคลาน จังหวัดพิจิตร
๒) พระรูปหล่อหลวงพ่อเดิม วัดหนองโพ จังหวัดนครสวรรค์
๓) พระรูปหล่อหลวงพ่อพรหม วัดช่องแค จังหวัดนครสวรรค์
๔) พระรูปหล่อหลวงพ่อทองสุข วัดโพธิ์ทรายทอง จังหวัดบุรีรัมย์
๕) พระรูปหล่อหลวงพ่อยอด วัดหนองปลาหมอ จังหวัดสระบุรี
๖) พระรูปหล่อหลวงปู่ทวด วัดช้างให้ จังหวัดปัตตานี ได้แก่ รุ่นก้นลายเซ็นต์ และรุ่นเบตง
๗) พระรูปหล่อท่านเจ้ามา วัดสามปลื้ม กรุงเทพมหานคร
๘) พระรูปหล่อหลวงพ่อทบ วัดชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ์
๙) พระรูปหล่อหลวงพ่อเขียน วัดถ้ำขุนเณร จังหวัดพิจิตร
นำร่อง
[0] ดัชนีข้อความ
[#] หน้าถัดไป