[หากเราจับใจไม่ได้ ก็ใช้ใจไม่ถูก ฉะนั้น ใจจึงบังคับเรา ไม่ใช่เราบังคับใจ ที่ใจบังคับเรานั้นหมายความว่า ใช้ให้เราโกรธก็ได้ ใช้ให้เรารัก เราชัง เราเกลียดก็ได้ ใช้ให้เราหัวเราะร้องให้ก็ได้ อันนี้เรียกว่า ใจใช้เราถ้าหากเราควบคุมใจของเราได้แล้ว ไม่ให้มันโกรธ ไม่ให้มันโลภ ไม่ให้มันรัก ไม่ให้มันชัง หรือไม่ให้หัวเราะร้องไห้ ไม่ให้ทุกข์กลุ้มใจได้ นั่นแล จึงมีอิสระเหนือใจได้เหตุนั้น ใจจึงเป็นของดีมีค่า"]

#จับตัวใจได้ก็ใช้ใจถูก
-----------------------------
"ใจ เป็นของมีคุณประโยชน์มาก
หากเราจับใจไม่ได้ ก็ใช้ใจไม่ถูก
ฉะนั้น ใจจึงบังคับเรา ไม่ใช่เราบังคับใจ
ที่ใจบังคับเรานั้นหมายความว่า ใช้ให้เราโกรธก็ได้ ใช้ให้เรารัก เราชัง เราเกลียดก็ได้ ใช้ให้เราหัวเราะร้องให้ก็ได้
อันนี้เรียกว่า ใจใช้เรา
ถ้าหากเราควบคุมใจของเราได้แล้ว
ไม่ให้มันโกรธ ไม่ให้มันโลภ ไม่ให้มันรัก ไม่ให้มันชัง
หรือไม่ให้หัวเราะร้องไห้ ไม่ให้ทุกข์กลุ้มใจได้
นั่นแล จึงมีอิสระเหนือใจได้
เหตุนั้น ใจจึงเป็นของดีมีค่า"
คติธรรมหลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

[ถ้าหากไม่มีธรรมเป็นเครื่องแทรกซึมเข้ากับจิตกับใจจิตใจของเราจะหันเหไปทางอื่นคือ ไปทางโลกเสียส่วนมากโลกเป็นบ่อเกิดของเครื่องเดือดร้อน เป็นทางนำมาซึ่ง ความฉิบหายไม่มีที่สิ้นสุด]

ถ้าหากไม่มีธรรมเป็นเครื่องแทรกซึมเข้ากับจิตกับใจ
จิตใจของเราจะหันเหไปทางอื่นคือ ไปทางโลกเสียส่วนมาก
โลกเป็นบ่อเกิดของเครื่องเดือดร้อน
เป็นทางนำมาซึ่ง ความฉิบหายไม่มีที่สิ้นสุด
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๕๖

[พระองค์จึงทรงสอนให้ตั้งกองสอดแนม คือ “ ตัวสติ ”ให้รักษาทวารทั้งหกเรียกว่า “ อินทรียสังวร ”]

พระองค์จึงทรงสอน
ให้ตั้งกองสอดแนม คือ “ ตัวสติ ”
ให้รักษาทวารทั้งหก
เรียกว่า “ อินทรียสังวร ”
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
(สามทัพธรรม รหัส 4 หน้า 176)

[คนที่จะพ้นจากทุกข์ได้พ้นจากโลกนี้ได้ พ้นจากกรรมได้ก็เพราะใจอันเดียวจงยึดใจ ถือใจเป็นสำคัญจะมาเกิดก็เพราะใจเกิดแล้วจะมาสร้างกิเลสขึ้นก็เพราะใจเป็นทุกข์ก็เพราะใจ ถ้าใจไม่เป็นทุกข์ใจไม่ยึดถือ ปล่อยทิ้งเสียกายอันนี้ ก็ไปตามเรื่องของกายใจ ก็เป็นตามเรื่องของใจหมดเรื่องหมดราวกันที]

คนที่จะพ้นจากทุกข์ได้
พ้นจากโลกนี้ได้ พ้นจากกรรมได้
ก็เพราะใจอันเดียว
จงยึดใจ ถือใจเป็นสำคัญ
จะมาเกิดก็เพราะใจ
เกิดแล้วจะมาสร้างกิเลสขึ้นก็เพราะใจ
เป็นทุกข์ก็เพราะใจ
ถ้าใจไม่เป็นทุกข์
ใจไม่ยึดถือ ปล่อยทิ้งเสีย
กายอันนี้ ก็ไปตามเรื่องของกาย
ใจ ก็เป็นตามเรื่องของใจ
หมดเรื่องหมดราวกันที

หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

[การเห็นใจของเรา นั่นแหละเป็นของสำคัญอย่างยิ่ง เป็นของเลิศประเสริฐเป็นสิ่งที่เราจะต้องให้รู้จักเรื่องของตนถ้าไม่เห็นเรื่อง เห็นใจของตนแล้วทำดีทำชั่ว ก็ไม่รู้ทั้งนั้น]

การเห็นใจของเรา นั่นแหละ
เป็นของสำคัญอย่างยิ่ง เป็นของเลิศประเสริฐ
เป็นสิ่งที่เราจะต้องให้รู้จักเรื่องของตน
ถ้าไม่เห็นเรื่อง เห็นใจของตนแล้ว
ทำดีทำชั่ว ก็ไม่รู้ทั้งนั้น
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
(คติของหลวงปู่ฯ  รหัส 2 หน้า 429)

[ปล่อยวางในสิ่งที่ควรปล่อย รักษาในการที่ควรรักษาระวังในการที่ควรระวัง นี่เป็นอุบายแยบคายของตนเองเป็นหน้าที่ของตน]

ปล่อยวางในสิ่งที่ควรปล่อย รักษาในการที่ควรรักษา
ระวังในการที่ควรระวัง
นี่เป็นอุบายแยบคายของตนเอง
เป็นหน้าที่ของตน
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๗๒

[เราตั้งสติกำหนดเท่านั้นแหละเห็นอานิสงส์ทันทีความเดือดร้อนวุ่นวายความกังวลหายหมดความทุกข์ทั้งหลายไม่มีเกี่ยวข้อง]

เราตั้งสติกำหนดเท่านั้นแหละ
เห็นอานิสงส์ทันที
ความเดือดร้อนวุ่นวาย
ความกังวลหายหมด
ความทุกข์ทั้งหลายไม่มีเกี่ยวข้อง
หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๖๓

[เมื่ออบรมใจให้สงบแล้วเป็นเหตุนำมาซึ่งความสุขมันทุกข์เพราะความไม่สงบความทุกข์และความสุขอยู่ตรงนี้แหละ ไม่ได้อยู่ที่อื่นไกลอะไร]

เมื่ออบรมใจให้สงบแล้ว
เป็นเหตุนำมาซึ่งความสุข
มันทุกข์เพราะความไม่สงบ
ความทุกข์และความสุข
อยู่ตรงนี้แหละ ไม่ได้อยู่ที่อื่นไกลอะไร
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๗๐

[การจะทำอะไร ก็ไม่ต้องบอกบุญเรี่ยไร การบอกบุญเรี่ยไรเป็นการจู้จี้ ทำให้เขารำคาญเบื่อหน่าย การที่เราได้กระทำไปจนสำเร็จทุกรายการนั้น ก็ด้วยทุนทรัพย์ที่ญาติโยมจากจตุรทิศทั้งสี่ จากต่างประเทศก็มี ได้มาปวารณาถวายไว้ในส่วนที่ปวารณาถวายเป็นกฐิน ผ้าป่า สังฆทาน ค่าภัตตาหาร ค่าไฟฟ้า น้ำประปานั้น ได้รวบรวมไว้ เป็นทุนทรัพย์ของทางวัดโดยเฉพาะ ใช้เฉพาะในกิจการของวัดหินหมากเป้งเท่านั้นในส่วนที่ปวารณาถวายเป็นการส่วนตัว แล้วแต่เราจะใช้ในกิจการใดตามอัธยาศัย ตั้งแต่หนึ่งบาท สิบบาท ร้อยบาท พันบาท หมื่นบาท แสนบาท ตามกำลังทรัพย์และศรัทธานั้น เมื่อเห็นว่ามีจำนวนมากพอสมควร ที่จะสร้างถาวรวัตถุเพื่อสาธารณประโยชน์ จึงได้นำไปใช้ ในกิจการที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นส่วนทุนทรัพย์ก็ไม่เห็นขาดตกบกพร่อง ศรัทธาความเชื่อมั่นในกิจการงานของตน ก็ตั้งมั่นดิบดี ส่วนคุณธรรมของตัวเองก็ไม่เสื่อมถอย กระทำมาโดยเรียบร้อย สาธุ สาธุ สาธุ เรื่องเหล่านี้เป็นเพราะบุญกุศลที่เราได้เคยกระทำมา จึงสำเร็จเรียบร้อยด้วยดีโดยประการทั้งปวง ดังกล่าวแล้ว]

การจะทำอะไร ก็ไม่ต้องบอกบุญเรี่ยไร การบอกบุญเรี่ยไรเป็นการจู้จี้ ทำให้เขารำคาญเบื่อหน่าย การที่เราได้กระทำไปจนสำเร็จทุกรายการนั้น ก็ด้วยทุนทรัพย์ที่ญาติโยมจากจตุรทิศทั้งสี่ จากต่างประเทศก็มี ได้มาปวารณาถวายไว้
ในส่วนที่ปวารณาถวายเป็นกฐิน ผ้าป่า สังฆทาน ค่าภัตตาหาร ค่าไฟฟ้า น้ำประปานั้น ได้รวบรวมไว้ เป็นทุนทรัพย์ของทางวัดโดยเฉพาะ ใช้เฉพาะในกิจการของวัดหินหมากเป้งเท่านั้น
ในส่วนที่ปวารณาถวายเป็นการส่วนตัว แล้วแต่เราจะใช้ในกิจการใดตามอัธยาศัย ตั้งแต่หนึ่งบาท สิบบาท ร้อยบาท พันบาท หมื่นบาท แสนบาท ตามกำลังทรัพย์และศรัทธานั้น เมื่อเห็นว่ามีจำนวนมากพอสมควร ที่จะสร้างถาวรวัตถุเพื่อสาธารณประโยชน์ จึงได้นำไปใช้ ในกิจการที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น
ส่วนทุนทรัพย์ก็ไม่เห็นขาดตกบกพร่อง ศรัทธาความเชื่อมั่นในกิจการงานของตน ก็ตั้งมั่นดิบดี ส่วนคุณธรรมของตัวเองก็ไม่เสื่อมถอย กระทำมาโดยเรียบร้อย สาธุ สาธุ สาธุ เรื่องเหล่านี้เป็นเพราะบุญกุศลที่เราได้เคยกระทำมา จึงสำเร็จเรียบร้อยด้วยดีโดยประการทั้งปวง ดังกล่าวแล้ว
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือ อัตตโนประวัติ

[เพราะจิตเป็นผู้สร้างกรรมไว้ เมื่อจิตไปเกิดในภพหรือคตินั้นๆกรรมย่อมตามไปสนองอย่างนี้อีกตลอดยาวนาน จนกว่าจิตนั้นจะบริสุทธิ์พ้นจากกิเลส จึงสิ้นสุดลงได้]

เพราะจิตเป็นผู้สร้างกรรมไว้
เมื่อจิตไปเกิดในภพหรือคตินั้นๆ
กรรมย่อมตามไปสนองอย่างนี้อีกตลอดยาวนาน
จนกว่าจิตนั้นจะบริสุทธิ์พ้นจากกิเลส จึงสิ้นสุดลงได้
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๘๙

[ถาม :: ทำบุญให้พ่อแม่ผู้ล่วงลับ เขาจะได้รับหรือเปล่า และทำอย่างไรจึงจะทราบได้ว่าผู้นั้นได้รับหรือเปล่า ??ตอบ :: เรื่องนี้เป็นของพูดยาก เพราะผู้ที่ตายไปแล้วก็ไม่ได้ตอบรับเหมือนเราส่งจดหมายไปหากันอนึ่ง บุญนั้นก็มิใช่จะส่งไปได้อย่างพัสดุไปรษณีย์เพราะเป็นของไม่มีตัวตน เป็นความรู้สึกภายในใจว่าบุญที่ตนทำนี้ต้องถึงผู้ตายไปแน่ และเราเชื่อตามคำสอนของพระพุทธเจ้า พระองค์ตรัสว่า ทำบุญให้แก่ผู้ตายไปแล้วต้องทำในพระภิกษุผู้มีศีลและเมื่อต้องการอยากจะให้เขาได้บริโภคอาหาร ก็ต้องทำบุญถวายอาหารเมื่อต้องการอยากจะให้เขาได้เครื่องนุ่งของห่ม ก็ถวายผ้าผ่อนเครื่องนุ่งของห่ม แล้วอุทิศกุศลนั้นไปให้แก่เขาเหล่านั้น แล้วของเหล่านั้นก็จะปรากฏแก่เขาเหล่านั้นเองโดยที่ไม่มีใครนำไปให้เขา]

ถาม :: ทำบุญให้พ่อแม่ผู้ล่วงลับ เขาจะได้รับหรือเปล่า และทำอย่างไรจึงจะทราบได้ว่าผู้นั้นได้รับหรือเปล่า ??

ตอบ :: เรื่องนี้เป็นของพูดยาก เพราะผู้ที่ตายไปแล้วก็ไม่ได้ตอบรับเหมือนเราส่งจดหมายไปหากัน
อนึ่ง บุญนั้นก็มิใช่จะส่งไปได้อย่างพัสดุไปรษณีย์เพราะเป็นของไม่มีตัวตน เป็นความรู้สึกภายในใจว่าบุญที่ตนทำนี้ต้องถึงผู้ตายไปแน่ และเราเชื่อตามคำสอนของพระพุทธเจ้า พระองค์ตรัสว่า ทำบุญให้แก่ผู้ตายไปแล้วต้องทำในพระภิกษุผู้มีศีลและเมื่อต้องการอยากจะให้เขาได้บริโภคอาหาร ก็ต้องทำบุญถวายอาหารเมื่อต้องการอยากจะให้เขาได้เครื่องนุ่งของห่ม ก็ถวายผ้าผ่อนเครื่องนุ่งของห่ม แล้วอุทิศกุศลนั้นไปให้แก่เขาเหล่านั้น แล้วของเหล่านั้นก็จะปรากฏแก่เขาเหล่านั้นเองโดยที่ไม่มีใครนำไปให้เขา

“ปุจฉาวิสัชนาในประเทศ”
โดย พระราชนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาวิศิษฏ์ (เทสก์ เทสรํสี) วัดหินหมากเป้ง

[พุทธศาสนาสอนอย่างนี้สอนให้หมดไป หมดไปความคิดความนึกก็หมดไปสัญญาอารมณ์วุ่นวี่วุ่นวายส่งส่ายทั้งหมดก็หมดไปยังเหลือแต่อันเดียวคือใจ ผู้รู้]

พุทธศาสนาสอนอย่างนี้
สอนให้หมดไป หมดไป
ความคิดความนึกก็หมดไป
สัญญาอารมณ์วุ่นวี่วุ่นวาย
ส่งส่ายทั้งหมดก็หมดไป
ยังเหลือแต่อันเดียวคือใจ ผู้รู้
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๓๖

[ใครจะเป็นองค์พระ เณร เป็นอุบาสก อุบาสิกาได้ก็จะมีศีลเป็นเครื่องวัด]

ใครจะเป็นองค์พระ เณร เป็นอุบาสก อุบาสิกาได้
ก็จะมีศีลเป็นเครื่องวัด
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๙๐

[ละอายบาป ไม่ว่าที่ลับ หรือที่แจ้ง ไม่ว่าต่อหน้าหรือลับหลัง อยู่คนเดียวก็มีละอายบาปมันเกิดขึ้นในใจของตน จึงได้ชื่อว่า หิริโอตตัปปะแท้]

ละอายบาป ไม่ว่าที่ลับ หรือที่แจ้ง
ไม่ว่าต่อหน้าหรือลับหลัง
อยู่คนเดียวก็มีละอายบาป
มันเกิดขึ้นในใจของตน
จึงได้ชื่อว่า หิริโอตตัปปะแท้
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
จากหนังสือธรรมะเล่มที่๗๔

[ขอให้มีศรัทธา ทำทานไปเรื่อย ทั้งทานภายนอก ทานภายใน รักษาศีล คือรักษากาย วาจา และใจ ให้มันเป็นปกติ หรือรักษาจิตนั่นเอง คอยมีสติปกครองจิตใจ สิ่งใดไม่ควรคิดก็ไม่คิด สิ่งใดไม่ควรพูดก็ไม่พูด สิ่งใดไม่ควรทำก็ไม่ทำ เพราะเรามีสติรู้อยู่ว่าเราเป็นผู้มีศีล]

ขอให้มีศรัทธา
ทำทานไปเรื่อย ทั้งทานภายนอก ทานภายใน
รักษาศีล คือรักษากาย วาจา และใจ ให้มันเป็นปกติ
หรือรักษาจิตนั่นเอง คอยมีสติปกครองจิตใจ
สิ่งใดไม่ควรคิดก็ไม่คิด สิ่งใดไม่ควรพูดก็ไม่พูด สิ่งใดไม่ควรทำก็ไม่ทำ
เพราะเรามีสติรู้อยู่ว่าเราเป็นผู้มีศีล
หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย
จากพระธรรมเทศนาเรื่อง สติควบคุมจิต